**Drukuj**
**Odsłony: 14404**

Cichociemni byli wszędzie. Uczestniczyli niemal we wszystkich poważniejszych akcjach. Byli zaciekle tropieni przez Gestapo i Abwehrę, a później NKWD. Cichociemni przeszkoleni w zakresie dywersji prowadzili szkolenie kadry dywersyjnej w oddziałach partyzanckich takich jak ?Wachlarz?. Tu uczestniczyło 26 cichociemnych. Na 5 odcinków czterema dowodzili skoczkowie. Na Wołyniu np. organizowali samoobronę i tworzyli leśne oddział partyzanckie AK, chroniące ludność polską  przed zbrodniczą działalnością  UPA. W 1944 r. po ogłoszeniu Akcji ?Burza? znaleźli się w szeregach 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Na Wołyniu walczyło 10- ciu cichociemnych z tym, że w samej  27 WDP AK znalazło się 8-miu, bo nim powstała dywizja Sowieci porwali jednego z pierwszych dowódców OP AK, Władysława Kochańskiego, drugiego działającego w delegaturze wołyńskiej Jana Kozłowskiego wycofano do Warszawy, gdzie brał udział w Powstaniu Warszawskim.

- mjr.  Franciszek Konstanty Pukacki "Gzyms". Urodził się w 1916 r. w Wyskoci  pow. Kościański. W kampanii wrześniowej początkowo dowodzi plutonem 8 kompanii 60 pułku piechoty. Walczył nad Bzurą. 13 września został, awansowany rozkazem Naczelnego Wodza WP na stopień porucznika. Za osobiste męstwo w walce został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V klasy. Po kapitulacji przez Węgry, Jugosławię przedostaje się do Francji, gdzie dostał przydział do Legii Oficerskiej. 3 dni po kapitulacji Francji przedostał się do Anglii . Na wniosek Sosabowskiego zostaje skierowany do Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Po przeszkoleniu 10 listopada 1941 roku zostaje  zaprzysiężony w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza oraz przybiera pseudonim ?Gzyms?. W nocy z 3 na 4 marca 1942 Pukacki zostaje zrzucony pod Wyszkowem w składzie IV ekipy spadochronowej, podczas operacji lotniczej o kryptonimie "Collar". W kraju zostaje dowódcą Ośrodka Dywersyjnego w Szepietówce II Odcinka "Wachlarza", później dowódcą Oddziału Partyzanckiego "Gzyms" w Inspektoracie Rejonowym Równe. Po powstaniu 27 WDP AK zostaje dowódcą 1 batalionu 45 pp . Na czele batalionu przeszedł pełny szlak bojowy dywizji, poczynając od boju o Turopin w operacji kowelskiej dnia 22-23 marca, a kończąc w nocy z 25 na 26 lipca 1944 r. na Lubelszczyźnie. 6 sierpnia 1944 r. został aresztowany w Otwocku przez radzieckie organa bezpieczeństwa, wywieziony i internowany w Związku Radzieckim kolejno w Charkowie, Riazaniu i Griazowcu, gdzie podjął w nocy z 10 na 11 sierpnia 1947 r. próbę ucieczki. Został zatrzymany przy przekroczenia granicy i osadzony w Twierdzy Brzeskiej. 18 czerwca 1948 r. został repatriowany do kraju. Od 1951 r. pracował jako kamieniarz, następnie jako dyplomowany mistrz kamieniarski w Zjednoczeniu Robót Kamieniarskich Budownictwa. W latach 1956 ? 1962 studiował zaocznie na Wydziale Prawa UW w Warszawie uzyskując dyplom mgr prawa. W latach 1976-79 przewodniczył zespołowi Historycznemu Cichociemnych w Warszawie, a przez wiele lat był jego członkiem. Pukacki był wykonawcą w kamieniu pomnika Poległych Żołnierzy I Samodzielnej Brygady Spadochronowej i Cichociemnych, który znajduje się na Cmentarzu Komunalnym na Powązkach w Warszawie. Zmarł nagle 4 listopada 1980 w pociągu, pomiędzy Ostrowem Wielkopolskim, a Kaliszem, został pochowany na cmentarzu w Krotoszynie.

- por. Andrzej Buchman ps. ?Korsak?. Przed wojną służył w 1 Pułku Strzelców Podhalańskich w Nowym Sączu, następnie w 2 Pułku Saperów Kolejowych w Jabłonnej pod Warszawą oraz w 5 Batalionie Pancernym w Krakowie. Jak przedostał się do Anglii dokładnie nie wiadomo. W każdym razie, 11 czerwca 1942 roku porucznik Buchman wszedł w skład 14 osobowej grupy dywersyjnej, której zadaniem było obsadzenie II odcinka "Wachlarza" obejmującego swym zasięgiem ziemie przedwojennego Wołynia. Działał pod pseudonimem ? Korsak?, czyli lis, został skierowany do Szepietówki celem założenia tam placówki operacyjnej. Ośrodek dywersji, liczył 51 osób i dowodzony był przez por. Franciszka Pukackiego "Gzymsa" cc, którego zastępcą był "Korsak". W 1943 roku, z uwagi na sytuację na froncie wschodnim, nastąpiła reorganizacja placówek konspiracyjnych. II odcinek "Wachlarza" został podporządkowany komendantowi Okręgu Wołyńskiego AK. Do nowych zadań oddziału porucznika Buchmana należała obrona ludności polskiej przed nacjonalistami z UPA oraz przygotowanie partyzantów do Akcji "Burza". Po utworzeniu 27 WDP AK por. Andrzej Buchman znalazł się przy Dowództwie Dywizji.  Zginął w boju, 21 kwietnia 1944 roku, gdy dywizję zaatakowały niemieckie odziały zmotoryzowane i pancerne. Ciało porucznika "Korsaka" wpadło w ręce Niemców w  miejscowości SOKÓŁ gdzie został pochowany.30 lipca 2011r. ekshumowano doczesne szczątki por. Buchmana i przeniesiono je na cmentarz w Ostrówkach.

-kpt. Michał Fijałka, ps. ?Kawa?, ?Wieśniak?, ?Sokół?, urodził się 5 października 1915 w Izdebkach. W kampanii wrześniowej walczył w szeregach 5 Pułku Strzelców Podhalańskich. W 1939 przedostał się przez Węgry, Jugosławię i Włochy do Francji. W szeregach francuskiej 11 Dywizji Piechoty walczył w 1940 we Francji. Za udział w kampanii francuskiej został odznaczony przez gen. Władysława Sikorskiego orderem Virtuti Militari i awansowany do stopnia porucznika. W  Anglii przeszedł szkolenie dla cichociemnych. Został zrzucony  w nocy z 1 na 2 września 1942 do okupowanej Polski w składzie 10 ekipy w 6 osobowej grupie, m. in. z przyjacielem Wacławem Kopisto . 18 stycznia 1943 brał udział w brawurowej akcji ?Ponurego? w uwolnieniu grupy dywersyjnej Wachlarza z więzienia w Pińsku .W 1943 r. przydział jako zastępca inspektora AK w Kowlu na Wołyniu. Od 16 stycznia 1944 r. jako dowódca batalionu I/50pp. 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Brał udział w walkach dywizji i przeszedł cały jej szlak bojowy na Wołyniu, Polesiu i Lubelszczyźnie, aż do rozbrojenia dywizji przez Armię Czerwoną dnia 26 lipca 1944 roku. Okresowo więziony na Zamku w Lublinie. Po wyjściu na wolność pracował na różnych stanowiskach w szkolnictwie rolniczym, kończąc jednocześnie inżynierskie studia rolnicze i pedagogiczne na UMCS w Lublinie Zmarł  20 września 1983 w Lublinie.

Odznaczony:  Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, Krzyż Walecznych ? trzykrotnie, Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,  Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Wojenny (Francja).

-kpt. Władysław Kochański ps. ?Bomba?, ?Wujek?. Urodzony 7.11.1918 w Stanisławowie, ukończył specjalny kurs szkolenia dywersyjnego dla "cichociemnych" w Audley End w Anglii 18 sierpnia 1942 roku. Został zrzucony na teren Polski w nocy 1 na 2 września tegoż roku. Przydzielony do II odcinka sieci "Wachlarz" na Wołyniu. Z chwilą rozpoczęcia się "rzezi wołyńskiej"  został dowódcą ośrodka samoobrony Huty Stepańskskiej.  W ten sposób powstał jeden z pierwszych oddziałów partyzanckich, który w połowie 1943 r. liczył ok. 700 dobrze uzbrojonych żołnierzy. Współpracował z oddziałami partyzantów radzieckich - w tym z oddziałem słynnego już wtedy gen. Kowpaka. W grudniu 1943 roku,  Kochański (już wtedy w stopniu kapitana) w trakcie spotkania z  gen. partyzantki radzieckiej  Naumowem, został aresztowany ( porwany) i odstawiony do Kijowa i potem do Moskwy . Tam skazano na 25 lat więzienia jako przedstawiciela "obcej agentury" i po czterech latach więzienia skierowano do syberyjskiego łagru na Kołymie, ok. 500 km od Magadanu, gdzie więźniowie w kopalni wydobywali rudę uranową i złoto. Zwolniony, w 1956 wrócił do Polski. Zamieszkał w Krakowie i rozpoczął studia w Wyższej Szkole Ekonomicznej, uzyskując w 1963 roku tytuł magistra. Zmarł na serce 12 grudnia 1980 r., w wieku 62 lat.

-por. Zbigniew Adam Twardy ps. ?Trzask?, ?Wici?, ?Adam Mierzwa?, ?Zygmunt Tarło?, ur. 25 maja 1920 w Borysławiu. W 1939 r. jako ochotnik od 22 sierpnia do 11 września 1939 pełnił funkcję obserwatora na posterunku wojskowym w Drohobyczu. 15 marca 1940 przekroczył granicę węgierską i przedostał się do Francji. W trakcie kampanii francuskiej został przydzielony do 3 Pułku Artylerii Ciężkiej jako kanonier. Po kapitulacji Francji samodzielnie przedostał się do Saint-Nazaire, do Wielkiej Brytanii przybył 23 czerwca 1940. Od lipca 1940 służył jako bombardier w I dywizjonie artylerii lekkiej (1 Brygada Strzelców). Od lipca do grudnia 1941r. uczył się w Szkole Podchorążych Artylerii w Coupar Angus. Jako ochotnik został skierowany na szkolenie konspiracyjne ze specjalnością dywersji (tzw. kurs cichociemnych). Zaprzysiężony w Audley End 24 sierpnia 1942. Został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem od 24 marca 1943. W nocy z 24/25 marca 1943 r. w ramach operacji  ?Cellar?,  z ekipą 28 został zrzucony  na placówkę odbiorczą ?Smok?, położoną 23 kilometrów na południowy zachód od Siedlec. W kwietniu 1943 skierowany na teren Okręgu Wołyń AK. Do Kowla przybył na początku lipca 1943 r. Początkowo był oficerem organizacyjnym  w Inspektoracie Rejonowym Kowel, adiutantem komendanta Obwodu Kowel ? Miasto. W styczniu 1944 mianowany został dowódcą oddziału konspiracyjnego ?Błyskawica? (Kowel) oraz oddziałów samoobrony Zielonej, Zasmyk i Dąbrowy. Później przyjął on nazwę III baonu 50pp 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK (Zgrupowanie Gromada). Dowództwo oddziału stacjonowało wówczas w Kupiczowie. Liczył on około 400 żołnierzy. W nocy z 29/30 stycznia 1944 brał udział wraz z oddziałami partyzanckimi cc ?Sokoła? (por. Michał Fijałka), ?Jastrzębia? (por. Władysław Czermiński), cc ?Siwego? (kpt. Piotr Szewczyk) i ?Łuny? w akcji przeciw Ukraińcom we wsi Babie pod Szczurzynem. 2 lutego 1944 r. w ataku na wieś Budyszcze, w której stały silne oddziały UPA. 5 marca 1944r.  jego batalion  otrzymał proporzec od społeczeństwo miasta Kowla. Został ranny w rękę 29 lutego pod Oździatyczami, dalej dowodził baonem. 10 kwietnia  ciężko ranny pod Stawkami. Przewieziony do szpitala polowego w Lasach Mosurskich. 23 kwietnia zabrany przez Węgrów (w służbie niemieckiej, ale sprzyjających Polakom). Przewieziony 3 maja do obozu jeńców sowieckich w Okszowie koło Chełma (Stalag 319), skąd został wykupiony przez PCK. Następnie leczony był w chełmskim szpitalu miejskim przy ul Lwowskiej. Ponieważ nie wyraził zgody na amputację nogi dotkniętej gangreną i zmarł 6 października 1944 r.. Pochowany na cmentarzu miejskim przy ulicy Lwowskiej w Chełmie. Odznaczony Virtuti Militari 5 kl.18 września 1994r.

-kpt.Walery Marian Krokay vel Walery Wilga pseud.: ?Siwy?, ?Lekki?, ?Morawa?, ?Zawiślak? urodził się 23 listopada 1914 w Skolem. We wrześniu 1939 roku walczył jako dowódca plutonu, a następnie dowódca 6 kompanii w 20 Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej. W lutym 1940 roku znalazł się we Francji, walczył w 7 Pułku Piechoty 3 Dywizji Piechoty. W czerwcu 1940 roku przedostał się do Anglii, gdzie służył w 14 Pułku Ułanów 10 Brygady Kawalerii Pancernej.  Zgłosił się na ochotnika na kurs ?cichociemnych?, zaprzysiężony 29 listopada 1942 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzucony w nocy  20 na 21 lutego 1943 roku w ramach operacji ?File?. Otrzymał przydział do Kedywu Okręgu Wołyń AK na stanowisko oficera dywersji na miasto Kowel. Od września 1943 roku walczył w oddziale partyzanckim ?Korda? jako oficer operacyjny, a od 15 lutego 1944 roku do 20 kwietnia 1944 roku był dowódcą 2. batalionu 43. Pułku Piechoty Zgrupowania Gromada 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty. 20 na 21 kwietnia 1944 roku rozwiązał oddział i sam przedostał się na teren Okręgu Lublin AK, a następnie do Warszawy. Od czerwca 1944 roku walczył jako zastępca dowódcy batalionu Samodzielnego Partyzanckiego Batalionu Szturmowego ?Suszarnia? działającego w ramach 106 Dywizji Piechoty AK w Inspektoracie Miechów AK Okręgu Kraków AK. W 1946 roku przedostał się do Anglii. Wrócił  w 1960 roku i podjął pracę w banku w Krakowie, a od 1968 roku ? w Warszawie, gdzie zmarł  5 września 1982 r.

-kpt. Tadeusz Klimowski ps. ?Klon?, ?Ostoja?. We wrześniu 1939 r. był dowódcą kompanii Straży Granicznej. Po zakończeniu walk przedostał się przez Węgry do Francji, następnie do Wielkiej Brytanii. W Wielkiej Brytanii został oficerem 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej gen. Sosabowskiego. Na ochotnika został przeszkolony w dywersji, jako "cichociemny"; dnia 10.11.1941 złożył przysięgę na rotę ZWZ. Jako por. "Klon" zrzucony do kraju w nocy 6/7.01.1942 r., w ramach operacji lotniczej "Shirt? Pierwszy przydział to: "Wachlarz", gdzie został zastępcą, a następnie dowódcą  II Odcinka (kierunek działania: Równe - Kijów - Czerkasy), przez krótki okres dowodził też I Odcinkiem. Po rozwiązaniu "Wachlarza", w styczniu 1943 r. został komendantem Inspektoratu Rejonowego Równe w Okręgu AK Wołyń. Jesienią 1943 r. objął szefostwo Oddziału III w sztabie Okręgu. Od lutego 1944 r. pełnił funkcję oficera operacyjnego, a od maja - szefa sztabu 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Po przejściu dywizji na Lubelszczyznę, w lipcu udał się do Warszawy na leczenie. Powstanie Warszawskie zastało go w stolicy, w Śródmieściu Południowym. Jako ochotnik, bez przydziału warszawskiego, włączył się do walki. Początkowo był zastępcą dowódcy batalionu "Iwo", a od 12.09.1944 r. dowódcą batalionu "Ostoja". Po kapitulacji Warszawskiego Korpusu Armii Krajowej jeniec Stalagu X B Sandbostel. W obozie używał przybranego nazwiska "Bazyli Świryd" .Po wyzwoleniu od 1945 r. służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, gdzie ukończył kurs Wyższej Szkoły Wojennej. Pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zmarł 12 września 1981 r. w Londynie.

- ppor. Ryszard Kowalski vel Ruszard Jurkowski vel Ryszard Małyk, ps.: ?Benga?, ?Rycho?, ur. 26 listopada 1919 w Sosnowcu. We wrześniu 1939r. otrzymał mobilizacyjny przydział do Dowództwa Saperów. Później jak wielu polskich żołnierzy przedostaje się przez Rumunię do Wojska Polskiego we Francji. Po kapitulacji Francji dociera do Anglii, gdzie jako ochotnik podejmuje służbę w 1. Brygadzie Strzelców. Dowództwo pozytywnie oceniając jego predyspozycje kieruje go do tajnego ośrodka ?Cichociemnych?. Po przeszkoleniu w dywersji, zostaje zaprzysiężony ZWZ AK ? 24 sierpnia 1942 roku. Skacze na spadochronie do okupowanej Polski nocą razem z por. Władysławem Klimowiczem, 1/ 2 października 1942 roku na placówkę odbiorczą o kryptonimie Zamek, w okolicach Dęblina. Komenda Główna AK skierowuje Go do Okręgu Wołyńskiego Armii Krajowej. Początkowo jest instruktorem, a później komendantem Armii Krajowej Obwodu Zdołbunów. W sierpniu 1943 roku w Zdołbunowie, w niewyjaśnionych okolicznościach, został aresztowany przez tajną niemiecką policję Gestapo. Posiadał wówczas tak zwane ?lewe? dokumenty wystawione na Ryszarda Małyka. 18 listopada 1943 r. ? w więzieniu w Równem został rozstrzelany. Odznaczony czterokrotnie, Krzyżem Walecznych.

- por. Lech Adam Łada ps. ?Żagiew? Insp. Rej Dubno., "cichociemny" d-ca OP "Gryzonie", zastrzelony przez sowieckiego oficera, pochowany na  cmentarzu w Dubnie.

-kpt. Julian Jan Kozłowski vel Edward Milewski vel Henryk Bielecki vel Stefan Kowalczyk vel Nowak, ps. ? Cichy?, ?Wuj? urodził się 6 stycznia 1898 w Warszawie ? polski nauczyciel, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, kapitan piechoty, cichociemny. Działał w Delegaturze na Wołyniu. Wziął udział w Powstaniu Warszawskim i  poległ 18/19 sierpnia 1944 r.

To tylko krótki rys historyczny:  ?KU PAMIĘCI?, opracowany przez Bogusława Szarwiło z Kresowego Serwisu Informacyjnego w 75 rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego, ewenementu na skalę światową, podczas II Wojny Światowej.

Więcej:

1.         Andrzej Tucholski "Cichociemni" Instytut Wydawniczy "PAX" Warszawa 1988

2.         Narodowe Archiwum Cyfrowe

3.         "Cichociemni" - Encyklopedia skoczków AK

Fragment art.316 "Żołnierzy Z Nieba" Podziemnego Państwa Polskiego opublikowanego w Kresowy Serwisie Informacyjnym nr. 40 (wrzesień 2014)

**Konsola diagnostyczna Joomla!**

**Sesja**

**Informacje o wydajności**

**Użycie pamięci**

**Zapytania do bazy danych**

**Pliki językowe z błędami**

**Wczytane pliki języka**

**Nieprzetłumaczone frazy języka**